elementy hemostazy
naczynia krwionośne + PLT + osoczowy układ krzepnięcia + układ fibrynolizy + inhibitory krzepnięcia
jakie elementy uczestniczą w hemostazie pierwotnej?
naczynia krwionośne + PLT
jakie elementy uczestniczą w hemostazie wtórnej?
aktywowane osoczowe czynniki krzepnięcia
co warunkuje adhezję PLT do uszkodzonego naczynia krwionośnego?
obecność czynniki von Willebranda
jak powstaje czop hemostatyczny?
adhezja płytek do naczynia -> aktywacja PLT -> agregaty PLT -> czop = hemostaza pierwotna -> stabilizacja skrzepu włóknami fibryny = hemostaza wtórna
rodzaje skaz krwotocznych
-naczyniowe
-płytkowe
-osoczowe
-z hiperfibrynolizy
objawy w skazach naczyniowo-płytkowych
*skłonność do podbiegnięć krwawych
*wybroczyny
*przedłużone krwawienie po urazie/ ekstrakcji zęba
*krwawienie z nosa i in błon śluzowych
objawy skaz osoczowych
- krwawienia dostawowe i domięśniowe
wywiad dot. krwawienia miesięcznego i badania u kobiet - nadmierna utrata krwi
-skazy płytkowe i osoczowe
-morfologia - małoPLT, trombocytopatia
-ch. von Willebranda
-skrzepy > 2,5 cm
-wymiana podpaski/tamponu częściej niż co godzinę
-obniżona ferrytyna
skaza wrodzona
- objawy w dzieciństwie
-skaza w rodzinie
leki wpł na układ krzepnięcia
-ASA
-tyklpidyna
-klopidogrel
-nlpz
-acenokumarol, warfaryna
-heparyna
-rywaroksaban
-dabigatran
przyczyna skazy przy stosowaniu GKS
*zanik kolagenu w naczyniach - > podbiegnięcia krwawe i wybroczyny żywoczerwone
*gł wyprostne pow przedramion
*skórna cienka, wiotka, lśniąca
objawy świadczące o skazie
-przedłużone, obfite krwawienia po newielkich urazach > 15min, nawracające w ciągu 7 dni po urazie
-samoistne / po niewielkich urazach podbiegnięcia krwawe, wybroczyny
-obfite, przedłużające się, nawracające krwawienia po operacjach - tonsilektomia, ekstrakcja zęba
-krwawienia dostawowe, domięśniowe
-łączne występowanie objawów np krwawienia z nosa + obfite miesiączki z anemizacją
badanie przedmiotowe w skazach
*skóra - krwawienia, wybroczyny, podbiegnięcia krwawe, teleangiektazje
*błony śluzowe - wybroczyny jamy ust
*stawy - artropatia
*organopatia - powiększenie śledziony, wątroby, węzłów
test opaskowy Rumpla-Leedego
(+) w skazach naczyniowo-PLT w chorobie von Willebranda
-> uciśnięcie 5 min przedramienia opaską sfingomanometru do wysokości średniego RR = wybroczyny >10 w polu o śred 6 cm
wstępna diagnostyka skaz
- morfologia (PLT)
- czas krwawienia - nacięcie nożykiem przedramienia
-aPTT - wewnątrzpoch tor
-PT - zewnątrzpoch tor / INR (do monitor VKA)
-TT
-stężenie fibrynogenu
bezobjawowa małopłytkowość
-wykluczyć rzekomą trombocytopenię - PLT na cytrynian / heparynę
-MPV